Ieder voorjaar is weer een feest. Alle
dieren worden druk, want er moet voor nakomelingen
gezorgd worden. We houden
het meertje waar we vanuit ons huis op
uitkijken, het hele voorjaar in de gaten en
zien jaarlijks weer wilde eenden met hun
jongen. Na verschillende jaren observeren
denk ik te kunnen voorspellen hoe het de
moedereend en haar jongen zal vergaan
aan de hand van het gedrag van de moeder.
Net als bij mensen bestaan er ook bij
wilde eenden moeders met heel verschillend
gedrag.
Alles leek wat laat dit jaar door het aanhoudende
koude en natte weer, maar in
mei bespeurden we dan toch de eerste
eend met jongen. Eigenlijk zagen we een
vrouwtjeseend en een heel eind verderop
zes jongen, die alle kanten op zwommen
en niet bij elkaar bleven. Dit is vaak een
slecht teken. De volgende dag al telden
we nog maar vijf jongen en de dag daarna
slechts twee. Ik zag wel af en toe beschermend
gedrag van enkele woerden, maar
als de dreiging te groot werd, dan gingen
ze er zelf vandoor. Er zijn veel predators
die het op jonge eendjes hebben voorzien.
Daardoor verdwijnt er nogal eens een
eendje. Ik zag de twee pullen van nog
maar een paar dagen oud vaak samen terwijl
de moeder dan aan de andere kant
van het meertje zwom of soms verdween
voor enkele uren en later zelfs dagen. De
twee kleintjes leken zich goed te redden
zonder moeder. Een paar dagen later was
er nog maar één eendje over. Opvallend
was dat de moeder meestal afwezig was
of met de woerd rondzwom. In gedachten
noemde ik haar inmiddels een ontaarde
moeder. Het jonge eendje hield alleen
dapper stand.
Ineens was daar nog een eend met maar
liefst dertien jongen. Zij hield het koppel
goed bij elkaar en de jongen volgden de
moeder trouw. Een goed teken voor de
overlevingskansen van de jongen. Zij besteedde
totaal geen aandacht aan het
eenzame jonge eendje en deze sloot zich
ook niet aan bij de groep. Ook de ronddobberende
woerden besteedden geen
extra aandacht aan het kleintje. Af en toe
kwam de moeder eens langs en zwom
dan wat rond met haar jong, maar dat
duurde nooit lang. Later toen het jong al
een beetje groter was, zag ik de moeder
weer vaker in de buurt van het jong,
samen met een woerd. Het jong is er nog
steeds, meestal alleen. Niettemin geloof ik
dat hij het gaat redden.
De moeder met dertien jongen heb ik al
een tijd niet gezien, maar ik heb gemerkt
dat ze zich wel eens verplaatsen. Ik hoorde
zelfs van iemand in het dorp dat hij
laatst een moedereend met een tiental
jongen in zijn tuin op bezoek had. De
afstand van daar naar water is minstens
500 meter. Het kan zomaar zijn dat er
ineens weer een eend verschijnt met dertien
grote jongen. Ik heb er vertrouwen in
dat de jongen van de oplettende eend een
grote overlevingskans hebben.
In het meertje ligt een klein eiland en toen
manlief daar even het gras ging maaien,
ontdekte hij nog een eendennest met elf
eieren. Opvallend was dat er niet een
vrouwtje op zat te broeden, maar een
woerd. Uiteraard verdween hij even vanwege
het maaigeweld, maar we hopen dat
hij opnieuw zijn positie heeft ingenomen
toen het eiland weer verlaten was. We verwachten
dit jaar nog minstens elf jonge
eendjes!
In natuurboeken staat veel beschreven
over het gedrag van dieren, maar het blijkt
dus ook anders te kunnen gaan. Woerden
die de jonge eendjes in de gaten houden
en soms ook beschermen. Een broedende
woerd, een afwezige moeder. Bijzonder,
ook bij dieren gaat het niet altijd zoals het
zou moeten. Moedertje natuur blijft onvoorspelbaar.